ก่อน ทำตลาดนัด เปิดตลาด สร้างแผงค้านั้น ไม่ใช่แค่เรื่องทำเล ที่ดิน หรือสินค้าและบริการเท่านั้นที่ควรรู้ แต่การจะเปิดตลาด ทำแผงค้า หรือทำตลาดนัดจะต้องทำการศึกษาข้อมูล ข้อปฏิบัติ และกฎหมายข้อบังคับให้ดีอย่างถี่ถ้วน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาทางกฎหมายในอนาคต และเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับพ่อค้าแม่ค้า รวมถึงลูกค้าที่มาเดินตลาดด้วย

สำหรับข้อควรรู้ก่อน ทำตลาดนัด สร้างแผงค้า หรือ ทำตลาด มีอะไรบ้างที่ควรรู้ Myket Pro ได้รวมข้อมูลสำคัญ ระเบียบข้อบังคับ และกฎหมายต่าง ๆ ในการจัดตั้ง การขออนุญาต และการทำตลาด ฯลฯ มาไว้ให้ในบทความนี้ เพื่อเป็นความรู้สำหรับเจ้าของตลาดมือใหม่ และสำหรับเจ้าของกิจการที่ต้องการอัปเดตข้อมูล ก่อนสร้างตลาดแห่งใหม่ หรือนำมาปรับปรุงตลาดเดิมให้ถูกต้องตามกฎระเบียบ ข้อบังคับ หรือถูกต้องตามกฎหมาย เพื่อลดปัญหาในอนาคต

ทำตลาดนัด สร้างตลาด ทำแผงค้า ต้องรู้ถึงประเภทของโครงสร้าง หรือประเภทของตลาดที่ต้องการทำก่อน โดยประเภทของตลาดสามารถแบ่งได้ตามนี้ 

การ ทำตลาดนัด ตามกฎกระทรวงฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2542) ออกตามความในพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 ได้จำแนกตลาดออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้

ตลาดประเภทที่1: ตลาดที่มีโครงสร้างอาคาร และดำเนินกิจการเป็นประจำ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง (มีอาคารถาวร)

การขออนุญาตจัดตั้งตลาดประเภทที่1 สำหรับตลาดที่จะสร้างใหม่ ควรกำหนดให้ผู้ที่จะขออนุญาตจัดตั้งตลาดใหม่ ยื่นแบบแปลนและแผนผังบริเวณที่ตั้งของอาคารตลาด และอาคารส่วนประกอบอื่น ๆ ของตลาด ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นพิตารณาก่อนทำการก่อสร้างอาคารตลาด เพื่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นจะได้แนะนำให้ปรับปรงแก้ไขแบบแปลนให้ถูกต้องตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคาร และกฎกระทรวงว่าด้วยสุขลักษณะของตลาด

ตลาดประเภทที่2: ตลาดที่ไม่มีโครงสร้างอาคารและดำเนินกิจการเป็นประจำ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง (ไม่มีอาคารถาวร)

ลักษณะของตลาดประเภทที่2 มีลักษณะแตกต่างกับตลาดประเภทที่1 เป็นตลาดที่ไม่มีโครงสร้างตัวอาคาร การขขอนุญาตจัดตั้งตลาดยื่นแผนผังบริเวณที่ตั้งของแผงขายสินค้า ส้วมและที่ถ่ายปัสสาวะ ที่รวบรวมมูลฝอย ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นพิจารณาเพื่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นจะได้แนะนำการกำหนดตำแหน่งที่ตั้งของแผงขายสินค้า ส้วมและที่ถ่ายปัสสาวะ และที่รวมรวมขยะมูลฝอยให้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ข้อกำหนดในกฎกระทรวงว่าด้วยสุขลักษณะของตลาด

ตลาดประเภทที่3: ตลาดที่ไม่มีโครงสร้างอาคารและดำเนินกิจการชั่วคราวหรือตามวันที่กำหนด (ตลาดนัด)

เนื่องจากประเภทที่3 เป็นตลาดที่ไม่มีโครงสร้างอาคาร และดำเนินกิจการชั่วคราวหรือเป็นครั้งคราว ดังนั้นผู้ที่จะขออนุญาตจัดตั้งตลาดประเภทดังกล่าวต้องยื่นแผนผังบริเวณตลาดแสดงที่ตั้งของแผงขายสินค้า ส้วมและที่ถ่ายปัสสาวะ ที่รวบรวมมูลฝอย ต่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นเพื่อใช้ประกอบการพิจารณาอนุญาต พร้อมทั้งระบุวันเวลาที่จะเปิดปิดตลาดให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นทราบ

การจัดตั้งตลาด ทำตลาดนัด หรือสร้างแผงค้าให้เช่า นอกจากจะต้องคำนึงถึงประเภทของตลาดที่ต้องการแล้ว ยังต้องคำนึงถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้องด้วย โดยกฎหมายที่เกี่ยวข้องนั้นมีทั้ง กฎหมายว่าด้วยสาธารณสุข กฎหมายว่าด้วยผังเมือง กฎหมายว่าด้วยการจัดสรรที่ดิน และกฎหมายควบคุมอาคาร

การทำตลาดนัด การจัดตั้งตลาด หรือการประกอบกิจการตลาด มีบัญญัติไว้ในพ.ร.บ.การสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มาตรา 34 โดยหลักการมีอยู่ว่าห้ามมีการจัดตั้งตลาด เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น ดังนั้นการขออนุญาตตั้งตลาดจึงเป็นเรื่องสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นตลาดประจำหรือตลาดนัดมิฉะนั้นจะมีโทษ

ขั้นตอนการดำเนินการผู้ที่ต้องการประกอบกิจการตลาด ตลาดสด ตลาดนัด ต้องยื่นเรื่องต่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นหลังมีการตรวจความถูกต้องและสมบูรณ์ของเอกสารและเจ้าหน้าที่ก็จะเดินทางไปตรวจสอบสภาพของสถานที่ว่าถูกสุขลักษณะของตลาดหรือไม่ ถ้ามีข้อบกพร่องต้องปรับปรุงแก้ไข จนกว่าจะได้ใบอนุญาต

ในการตรวจสอบ เจ้าหน้าที่จะตรวจสอบว่าเป็นไป ตามกฎกระทรวงว่าด้วยสุขลักษณะของตลาด พ.ศ.2551 ใน กทม. ก็จะมีข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง ตลาด (พ.ศ.2546) เช่น พิจารณาว่าตลาดประเภทไหนมีโครงสร้างอย่างไร เป็นไปตามโครงสร้างตลาดสด ตามข้อกำหนดหรือไม่ ลักษณะสินค้าที่ขายเป็นอย่างไร เป็นต้น

ข้อกำหนดตาม พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2518

พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ.2518 เป็นกฎหมายที่ต้องนำมาพิจารณาด้วยว่าพื้นที่ดังกล่าวจะนำมาสร้างตลาด ตลาดสด ได้หรือไม่ จะมีการจำแนกประเภท เช่น “ย” หรือประเภทที่อยู่อาศัย และมีการแยกย่อยของ “ย” แต่ละชนิด เช่น ประเภท “ย 3” เป็นที่ดินที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย มีวัตถุประสงค์เพื่อดำรงรักษาการอยู่อาศัยที่มีสภาพแวดล้อมดีในบริเวณชานเมือง หรือพื้นที่สีเหลือง กำหนดว่าห้ามตั้งตลาด ยกเว้นจะเป็นไปตามที่กำหนด

ข้อกำหนดตาม พ.ร.บ.ควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 ในมาตรา 21

กรณีตลาด ตลาดสด มีสิ่งปลูกสร้างก็ต้องมีใบขออนุญาตก่อสร้างอาคารตาม พ.ร.บ.ควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 ในมาตรา 21 กำหนดชัดเจน ผู้ใดจะก่อสร้าง ดัดแปลง หรือเคลื่อนย้ายอาคารต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น อาคารสำหรับการพาณิชยกรรม ต้องมีมาตรฐานตามที่กำหนด เช่น มีเครื่องมือดับเพลิงมีที่ทิ้งขยะมูลฝอย เป็นต้น

ข้อกำหนดตาม พ.ร.บ.การจัดสรรที่ดิน พ.ศ.2543

กำหนดว่าที่ดินนั้นมีเพื่อวัตถุประสงค์ใด และต้องถือตามที่จดทะเบียนไว้ เช่น ใช้เป็นที่อยู่อาศัยก็ต้องเป็นที่อยู่อาศัย จะดัดแปลงเป็นอย่างอื่นไม่ได้ ไม่ว่าจะผ่านมากี่มือก็ตาม

นอกจากข้อกำหนดการจัดตั้งตลาดตาม พ.ร.บ. ต่าง ๆ แล้วนั้น ยังต้องปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้องด้วย โดยกฎหมายที่เกี่ยวข้อง สามารถแบ่งได้ดังนี้

• กฎหมายว่าด้วยการรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อย ภายในตลาด ความเรียบร้อยของแผงค้า ฯลฯ
• กฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองผู้บริโภค โดยจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองผู้บริโภค อาทิ การแสดงสินค้า การรับประกันสินค้า รวมถึงการคืนสินค้า เป็นต้น
• กฎหมายว่าด้วยอาหารและยา หากภายในตลาดมีการขายสินค้าประเภทอาหารและยา เจ้าของตลาดจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่นการขอเลขทะเบียนอาหารและยา การแสดงฉลากสินค้า และการควบคุมคุณภาพสินค้า
• นอกจากนี้ยังต้องคำนึงถึงข้อกฎหมายด้านอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นกฎหมายภาษี กฎหมายแรงงาน กฎหมายสิ่งแวดล้อม และกฎหมายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเปิดตลาด ทำตลาดนัดร่วมด้วย

นอกเหนือจากข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้อง การทำตลาดนัด การเปิดตลาด หรือสร้างอาคารตลาดต้องอยู่บนมาตรฐานของตลาด เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลที่ได้กำหนดให้ปี 2547 เป็นปีแห่งสุขภาพอนามัย และทางกระทรวงมหาดไทยยังได้แต่งตั้งคณะกรรมพิจารณาปรับปรุงตลาด ให้เป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรี โดยกำหนดหลักเกณฑ์เพื่อใช้เป็นแนวทางการดำเนินการปรับปรุงตลาด ทั้ง 3 ประเภทให้ได้มาตรฐานตลาดตามที่กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทยได้กำหนดไว้ เพื่อให้ตลาดได้มาตรฐานเท่าเทียมกันทั่วทั้งประเทศ

ทั้งนี้ทั้งนั้นการจัดตั้งตลาด หรือทำตลาดนัดนอกจากข้อกฎหมาย ข้อบังคับและข้อปฏิบัติที่ต้องทำตาม ก่อนทำตลาดจะต้องศึกษาข้อมูลการลงทุน เตรียมความพร้อมทางด้านการเงิน และต้องศึกษารายละเอียดต่าง ๆ ก่อนทำตลาดหรือเปิดตลาดให้ดี เพื่อลดความเสี่ยง และเพื่อการดำเนินการจัดตั้งตลาดที่เป็นไปตามระเบียบแบบแผน และเดเนินการโดยถูกกฎหมาย

ไม่เพียงแค่ข้อควรรู้ ข้อกฎหมาย หรือข้อปฏิบัติที่จะต้องทำตาม สำหรับเจ้าของตลาดที่อยากบริหารตลาดให้ประสบความสำเร็จหรืออยากบริหารตลาดให้มีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม ต้องมีผู้ช่วยในการบริหาร อย่าง Myket Pro เข้ามาช่วยให้การจัดการตลาดของคุณให้ดีขึ้นกว่าเดิม

Myket Pro ช่วยเสริมประสิทธิภาพตลาดให้ทันสมัย เตรียมความพร้อมและดูแลจัดการตลาดให้ง่ายขึ้นกว่าเดิมด้วย โปรแกรมตลาดนัด โปรแกรมจัดการตลาด Myket Pro จะเข้ามาช่วยให้การบริหารมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เจ้าของตลาดยุคใหม่อยากเสริมความมั่นใจให้กับลูกค้า และผู้ค้า ต้องมีโปรแกรมตลาดนัด Myket Pro เข้ามาช่วยดูแล เพราะเรา คือ โปรแกรมบริหารตลาดสำหรับเจ้าของตลาดที่อยากบริหารตลาดให้มีความเป็นมืออาชีพมากขึ้น เราจะเข้ามาช่วยดูแลการบริหารตลาดของคุณให้ดีขึ้น ให้ทุกด้าน ไม่ว่าจะเป็น

ช่วยดูแลระบบการจ่ายเงิน ระบบการเก็บเงิน การออกบิลต่าง ๆ และยังช่วยดูแลเรื่องการจัดการแผงค้าภายในตลาดได้ด้วย เรียกได้ว่าเป็นโปรแกรมบริหารตลาดที่ตอบโจทย์เจ้าของตลาดรุ่นใหม่สุด ๆ อีกทั้งยังมีฟีเจอร์ที่รองรับการทำงานของตลาดโดยเฉพาะ เป็นโปรแกรมบริหารจัดการตลาด ที่เราคิดค้นและพัฒนาโปรแกรมอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้การเจ้าของตลาดทำงานง่ายและสะดวกสบายมากขึ้นนั่นเอง